Zorizko gertaerak – Gizapedia

Zorizko gertaera zorizko saiakuntza bati buruz probabilitatea kalkula dakiokeen edozein emaitza da. Adibidez, dadoa botata, zorizko gertaerak dira 1 suertatzea, zenbakia bikoitia izatea, zein 1 edo 2 suertatzea.

Probabilitatea kalkulatzerakoan, zorizko gertaera mota anitz dago:

Zorizko gertaera sinple, elemental edo oinarrizkoak: lagin-espazioaren elementuekin bat datozenak; adibidez, dadoa botata, 1, 2, 3, 4, 5 eta 6. Orokorrean, $\omega$ letrarekin (omega txikia) izendatzen da edozein gertaera sinple.
Gertaera ziurra, erabateko ziurtasunez gertatzen dena, eta beraz 1 probabilitatea duena. Lagin-espazio osoarekin dator bat, gerta daitekeen edozein emaitzarekin alegia, eta beraz honela adierazten da: $P[\Omega]=1$ .
Gertaera ezinezkoa, 0 probabilitatea duena: $P[\emptyset]=0$ .
Aurkako gertaera edo gertaera osagarria, beste gertaera bat gertatzen ez denean gertatzen dena. $A$ gertaera emanda, aurkako gertaera $\overline{A}$ adierazten da. Adibidez, dadoa botata,
$\text{P[A]=P[zenbakia 2 edo txikiagoa]} \rightarrow P[\overline{A}]=\text{P[zenbakia 3 edo handiagoa]}$
Aurkako gertaerek erlazio hau betetzen dute:
$P[\overline{A}]=1-P[A]$
Adibidez, dadoa botata 2 edo txikiagoa izateko probabilitatea 2/6 izanik, 3 edo handiagoa izateko probabilitatea 1-2/6=4/6 da.
Gertaera bateragarriak, batera gerta daitezkeenak; adibidez, dadoa botata, "zenbakia bikoitia" eta "zenbakia 3 baino handiagoa" gertaera bateragarriak dira, biak "4" eta "6" izatean gertatzen baitira.
Gertaera bateraezinak, batera gerta ezin daitezkeenak, adibidez "4 baino handiagoa" eta "2 baino txikiagoa" gertaera bateraezinak dira.
Gertaera konposatuak: zorizko gertaera sinple batzuk batera gertatzean gertatzen dena; adibidez, pertsona batek begi uridnak eta ile beltza izatea (ikus, probabilitate konposatua).

Beste hizkuntzetan: ingelesez, random event; gaztelaniaz, suceso aleatorio.

Loturiko artikuluak